Metody ochrony przed oszustami w sieci to ważny temat. Jak nie dać się okraść? Czy można uniemożliwić komuś wzięcie kredytu na nas? Jak nie stracić dostępu do social mediów czy maila?
To już kolejny wpis z mojego cyklu dotyczą ochrony i bezpieczeństwa. Oto kolejna lista oszustw i jak się przed nimi bronić i na co zwrócić uwagę.
Metody ochrony przed oszustami w sieci – poznaj sposoby, jak Cię mogą oszukać
Podszywające się strony
Krótko mówiąc – idziesz na zakupy, a tam sztuczny sklep. Albo próbujesz wykonać płatność, ale to nie strona banku. Logujesz się na Facebooka, ale to jednak podstawiona strona. Głównym zadaniem takich stron jest kradzież Twoich danych lub pieniędzy.
Jak rozpoznać, że strona podszywa się pod inną?
1. Adres strony
Zwróć szczególną uwagę na adres strony. Fałszywe strony często różnią się od oryginalnych jedną literą, mają inne rozszerzenie (np. .xyz zamiast .pl) lub zawierają dodatkowe znaki. Sprawdź, czy przed adresem strony widnieje symbol kłódki i zielony certyfikat SSL. Oznacza to, że połączenie jest szyfrowane i bezpieczne. Nigdy nie klikaj w linki z nieznanych źródeł, nawet jeśli wyglądają na prawdziwe.
2. Zawartość strony
Fałszywe strony często zawierają błędy językowe, gramatyczne i merytoryczne. Mogą brakować im ważne informacje, takie jak dane kontaktowe, regulamin lub polityka prywatności. Oferowane produkty lub usługi mogą być niewiarygodnie tanie, lub mieć nierealistycznie korzystne warunki. Strona może zawierać zdjęcia lub grafiki niskiej jakości, które nie pasują do reszty strony.
3. Zachowanie strony
Fałszywe strony mogą przekierowywać Cię do innych stron lub otwierać niechciane okna. Mogą pobierać pliki bez Twojej zgody lub wyświetlać natrętne reklamy. Strona może działać wolno lub niestabilnie.
4. Opinie innych użytkowników
Przed skorzystaniem z nieznanej strony, wyszukaj opinie innych użytkowników w Internecie. Sprawdź, czy strona jest wymieniona na liście ostrzeżeń przed fałszywymi stronami.
To także ważne SKĄD dowiadujesz się o stronie. Fakt, że widzisz reklamę np. na Facebooku nie gwarantuje legitności (to, że strona jest prawdziwa). Każdy użytkownik Facebooka może emitować reklamy dowolnej strony i Facebook nie jest w stanie sprawdzić jej prawdziwości (sprawdza, czy nie ma wirusów itd. ale nie sprawdzi, czy sklep naprawdę wysyła produkty lub strona newsowa próbuje Cię naciągnąć). Metody ochrony przed oszustami w sieci powinny obejmować świadomość, że fakt, że coś się wyświetla w znajomym miejscu nie gwarantuje bezpieczeństwa.
Podobnie funkcjonują sztuczne aplikacje.
Przy okazji aplikacji – warto weryfikować uprawnienia, które dajemy aplikacji. Przykładowo – popularna aplikacja TEMU oferuje mega tanie rzeczy z chin, przy okazji kradnąc dane bankowe, śledząc nasze położenie i parę innych rzeczy. Metody ochrony przed oszustami w sieci – sprawdzaj uprawnienia aplikacji.
Fałszywe maile
Prawdziwa plaga. O ile Gmail radzi sobie nieźle z wykrywaniem spamu, o tyle wiele innych skrzynek jest narażonych na ataki. W tym wypadku metody ochrony przed oszustami w sieci oznaczają dobre weryfikowanie maila. Jak?
Jak rozpoznać fałszywy e-mail?
1. Adres nadawcy:
- Sprawdź dokładnie adres e-mail nadawcy. Często oszuści podszywają się pod znane firmy lub instytucje, tworząc adresy łudząco podobne do prawdziwych (np. zamiast
bank@mbank.plmoże byćbank@mbank-pl.com). - Zwróć uwagę na pisownię nazwy nadawcy – błędy ortograficzne lub literówki mogą być sygnałem ostrzegawczym.
- Najedź kursorem na adres nadawcy (bez klikania!) – często w oknie podpowiedzi wyświetli się prawdziwy adres e-mail, który może różnić się od wyświetlanego.
2. Treść wiadomości:
- Błędy językowe: Fałszywe e-maile często zawierają błędy gramatyczne, stylistyczne lub interpunkcyjne.
- Brak personalizacji: Zwróć uwagę na powitanie – bezosobowe “Droga/Drogi Użytkowniku” zamiast imienia i nazwiska może oznaczać, że wiadomość jest wysyłana masowo.
- Poczucie pilności: Oszuści często stosują sztuczki psychologiczne, np. straszą blokadą konta lub nagłym wygaśnięciem usługi, aby skłonić odbiorcę do szybkiej reakcji bez zastanowienia.
- Linki i załączniki: Nie klikaj w linki ani nie otwieraj załączników z podejrzanych wiadomości. Nawet jeśli link wygląda na bezpieczny, może prowadzić do fałszywej strony internetowej łudząco podobnej do prawdziwej (np. strony banku).
3. Ogólny wygląd:
- Niska jakość: Fałszywe e-maile mogą mieć niestaranne formatowanie, zawierać dziwne czcionki lub losowe grafiki.
- Brak oficjalnych danych: Sprawdź, czy wiadomość zawiera stopkę z danymi kontaktowymi nadawcy (np. numerem telefonu, adresem strony internetowej).
Dodatkowe wskazówki:
- Sprawdź oficjalną stronę internetową firmy lub instytucji, podając się za którą nadawca wysyła wiadomość. Zobacz, czy tam również znajduje się informacja o rzekomym problemie lub konieczności podjęcia działania.
- W razie wątpliwości skontaktuj się bezpośrednio z firmą lub instytucją za pomocą oficjalnych danych kontaktowych (nie tych z wiadomości e-mail!).
- Używaj oprogramowania antywirusowego i antyspamowego, które może pomóc w identyfikacji i blokowaniu fałszywych wiadomości.
Pamiętaj te metody ochrony przed oszustami w sieci: Nigdy nie podawaj swoich danych osobowych, danych logowania ani informacji o kartach płatniczych w odpowiedzi na e-mail.
Podejrzane linki
W mailach, wiadomościach, na stronach – w różnych miejscach znajdziesz linki, czyli odnośniki do innych miejsc w sieci. Zawsze sprawdzaj, w co klikasz. Po drugiej stronie mogą być wirusy, fałszywe strony, miejsca, z których pobierzesz programy szpiegujące i wiele innych.
1. Sprawdź adres URL:
- Zwracaj uwagę na protokół: Linki zaczynające się od “http://” (bez “s”) są mniej bezpieczne niż te, które zaczynają się od “https://”.
- Sprawdź nazwę domeny: Czy domena wygląda wiarygodnie? Czy zawiera literówki lub dziwne znaki?
- Sprawdź ścieżkę URL: Czy ścieżka URL zawiera dziwne parametry lub znaki?
2. Najedź kursorem na link:
- Nie klikaj w link, zanim nie najedziesz na niego kursorem. W dolnym rogu przeglądarki powinien pojawić się prawdziwy adres URL. Zobacz na tym linku.
- Uważaj na linki, które przekierowują do innych stron: Jeśli po najechaniu kursorem na link adres URL zmienia się na inny, nie klikaj w niego. Przykład: https://facebook.com
3. Zwróć uwagę na kontekst:
- Czy link został wysłany przez kogoś, kogo znasz?
- Czy link jest częścią wiarygodnej wiadomości lub strony internetowej?
- Czy link obiecuje coś, co wydaje się zbyt piękne, aby mogło być prawdziwe?
4. Użyj narzędzi do sprawdzania linków:
- Istnieje wiele narzędzi online, które pozwalają sprawdzić, czy link jest bezpieczny. Możesz użyć na przykład strony https://unshorten.it/.
5. Jeśli masz wątpliwości, nie klikaj w link!
Kradzież tożsamości
1. Używaj silnych i unikalnych haseł do każdego konta. Nie używaj tego samego hasła do różnych kont, a hasła powinny być trudne do odgadnięcia. Najlepiej, aby składały się z co najmniej 12 znaków i zawierały mieszankę dużych i małych liter, cyfr i symboli. Możesz skorzystać z menedżera haseł, aby zapamiętać wszystkie swoje hasła.
2. Bądź ostrożny z tym, jakie informacje udostępniasz online. Nie publikuj swojego numeru PESELU, adresu domowego ani innych danych osobowych w mediach społecznościowych, ani na innych stronach internetowych. Uważaj również na to, jakie informacje udostępniasz w wiadomościach e-mail i SMS-ach.
3. Zainstaluj oprogramowanie antywirusowe i antyspamowe na swoim komputerze i smartfonie. Pomoże to chronić Cię przed złośliwym oprogramowaniem i phishingiem, które mogą służyć do kradzieży Twoich danych osobowych.
Wirusy
- Nie klikaj w linki ani nie otwieraj załączników z wiadomości e-mail lub SMS-ów od osób, których nie znasz.
- Regularnie aktualizuj oprogramowanie na swoim komputerze i smartfonie.
- Korzystaj z bezpiecznej sieci Wi-Fi, gdy łączysz się z Internetem w miejscach publicznych.
- Bądź ostrożny z tym, jakie strony internetowe odwiedzasz i jakie pliki pobierasz.
Wirusy, trojany i różne inne szkodliwe pliki mogą wyrządzić wiele szkód. Przykładowo keyloggery monitorują wszystkie klawisze, które wciskamy. Każdy adres strony, hasło, numer konta, pesel. Trojany pozwalają (niczym Pegasus) oglądać wszystko, włączyć kamerę i nas podglądać, widzieć nasz ekran, pliki itd. Sprawdzone metody ochrony przed oszustami w sieci to unikanie nieznanych plików.
Porno
Nie będę się rozpisywać, warto jednak zwrócić uwagę, że oglądanie porno na niesprawdzonych stronach może doprowadzić do problemów. Można pobrać niechcący wirusa, czy trafić na fałszywe strony. Tak, są bardziej legalne strony porno 😉 Metody ochrony przed oszustami w sieci w tym wypadku oznaczają korzystanie z odpowienich stron.
Honeypot
W CIA to metoda podstawienia wybranej osobie agenta czy agentki, którzy uwiodą cel i uzyskają od niej informacje. W naszej nieszpiegowskiej rzeczywistości to próba wyłudzenia pieniędzy na zakochaną w nas osobę. Najczęściej to osoby zza granicy (dlatego piszą po angielsku lub łamaną polszczyzną z translatora).
Przykładowe historie:
- Ranny żołnierz, chce do Ciebie przyjechać, ale potrzebuje pieniędzy na ucieczkę z wojska
- Lekarz, który musi uregulować swoją sytuację prawną
- Mężczyzna, który musi odejść od żony i potrzebuje na prawnika
Niezależnie od historii – on (bo to głównie mężczyźni) się w Tobie zakochał, pisze do Ciebie przez długi czas, a potem potrzebuje pieniędzy.
MLM
Z samej natury MLM (multi level marketing) polega na piramidzie finansowej. Osoba otrzymuje % zarobków innych, wciągniętych przez nią osób. Problem zaczyna się, kiedy wpisowe do piramidy jest złodziejskie. Lub gdy wymagane są np. konkretne przelewy każdego miesiąca.
Istnieje wiele powodów, dla których MLM jest postrzegane jako złe:
Problemy z modelem biznesowym:
- Niski wskaźnik sukcesu: Większość osób angażujących się w MLM traci pieniądze. Badania pokazują, że tylko niewielki procent osiąga znaczący zysk.
- Presja na rekrutację: Głównym źródłem dochodu dla wielu osób w MLM jest rekrutacja nowych członków, a nie sprzedaż produktów. To może prowadzić do presji i manipulacji.
- Zawyżone ceny: Produkty MLM są często droższe niż produkty konkurencyjne, co wynika z konieczności opłacania prowizji dla wielu dystrybutorów.
- Niska jakość produktów: Niektóre firmy MLM oferują produkty niskiej jakości, ponieważ skupiają się na rekrutacji i prowizjach, a nie na rozwoju produktu.
Problemy etyczne:
- Manipulacja i naciski: Często stosowane są techniki manipulacyjne i naciski, aby skłonić ludzi do dołączenia do MLM i do inwestowania dużych sum pieniędzy.
- Fałszywe obietnice: Niektóre osoby w MLM składają fałszywe obietnice dotyczące łatwego i szybkiego zarobku, co może prowadzić do rozczarowania i frustracji.
- Kult osobowości: W niektórych firmach MLM istnieje kult osobowości wokół liderów, co może prowadzić do nadużyć władzy.
Zagrożenia dla zdrowia i relacji:
- Stres i wypalenie: Praca w MLM może być stresująca i prowadzić do wypalenia.
- Zaniedbanie innych obowiązków: Osoby zaangażowane w MLM mogą zaniedbywać inne obowiązki, takie jak praca, rodzina i życie prywatne.
- Konflikty w relacjach: MLM może prowadzić do konfliktów w relacjach z rodziną i przyjaciółmi.
Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie firmy MLM są złe. Istnieje kilka firm MLM, które działają w sposób etyczny i oferują wysokiej jakości produkty. Metody ochrony przed oszustami w sieci to przede wszystkim weryfikacja i chłodna kalkulacja.
Przed zaangażowaniem się w MLM ważne jest, aby:
- Dokładnie sprawdzić firmę i jej model biznesowy.
- Przeczytać opinie o firmie i jej produktach.
- Zastanowić się nad ryzykiem i potencjalnymi stratami.
- Porozmawiać z osobami, które mają doświadczenie z MLM.
Pomnażanie pieniędzy
Podobnie do MLM, oszuści mogą bazować na naszej potrzebie pomnażania pieniędzy. Jest bardzo wiele sposobów naciągania: na pakiety członkowskie lub startowe, na miesięczną subskrypcję itd. Koniec końców po zapłaceniu firma/osoba znika wraz z naszymi pieniędzmi. Metody ochrony przed oszustami w sieci będą obejmowały unikalnie intratnych propozycji, szybkiej gotówki i magicznych sposobów na zarobek.
Duplikat SIM
Nowym sposobem ataku jest duplikowanie karty SIM. Dzięki temu SMS z potwierdzeniem z banku (czy czegokolwiek innego) przychodzi na nową kartę SIM. Zauważysz, że Twoja karta została zduplikowana, kiedy w Twoim telefonie nie będzie sieci (nikt nie zadzwoni itd.). Duplikat karty można wyrobić w punkcie operatora komórkowego na Twoje dane. Metody ochrony przed oszustami w sieci to pamiętanie, że atakują nas nie tylko online.
Metody ochrony przed oszustami w sieci
W dzisiejszych czasach coraz więcej osób pada ofiarą oszustw internetowych. Kanciarze wykorzystują różne fortele, aby wyłudzić pieniądze lub dane osobowe. Aby chronić się przed nimi, należy stosować odpowiednie rozwiązania bezpieczeństwa. Metody ochrony przed oszustami w sieci są różne, a poniżej skrócona lista.
Jedną z najważniejszych solucji jest zachowanie ostrożności. Nigdy nie klikaj w podejrzane linki, nie otwieraj nieznanych załączników i nie podawaj swoich danych osobowych na nieznanych stronach internetowych. Należy również weryfikować informacje, które otrzymujemy online. Nie wierzmy we wszystko, co przeczytamy w mediach społecznościowych lub na stronach internetowych.
Kolejną ważną metodą ochrony jest stosowanie silnych haseł do różnych kont. Hasła powinny być trudne do odgadnięcia i nie powinny być używane do innych kont. Należy również włączyć podwójne uwierzytelnienie, jeśli jest dostępne.
Oprócz tego warto zainstalować na komputerze oprogramowanie antywirusowe i antymalware. Oprogramowanie to pomoże chronić komputer przed złośliwym oprogramowaniem, które może zostać wykorzystane do kradzieży danych osobowych.
Na koniec, jeśli podejrzewasz, że możesz paść ofiarą oszustwa, natychmiast zgłoś to do odpowiednich władz. Możesz również skontaktować się z dyżurem internetowym lub infolinią ds. cyberprzestępczości. Zaprzyjaźnij się z CERT.
Stosując te metody ochrony, możesz znacząco zmniejszyć ryzyko stania się ofiarą oszustwa internetowego.
Pamiętaj, że ostrożność i wiedza to najlepsze metody ochrony przed oszustami w sieci.
TLDR: Metody ochrony przed oszustami w sieci sprowadzają się do kilku oczywistości: stosuj silne i unikalne hasła do różnych kont. Włącz podwójne uwierzytelnienie, gdy jest dostępne. Wyposaż się w fizyczny klucz. Bądź ostrożny, co klikasz i jakie informacje podajesz online. Weryfikuj i sprawdzaj. Zgłaszaj oszustwa.
